Illa enim, quae prosunt aut quae nocent, aut bona sunt aut mala, quae sint paria necesse est.
Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis;Etenim nec iustitia nec amicitia esse omnino poterunt, nisi ipsae per se expetuntur. Sed ad bona praeterita redeamus. Quid dubitas igitur mutare principia naturae? Itaque hoc frequenter dici solet a vobis, non intellegere nos, quam dicat Epicurus voluptatem. Videsne quam sit magna dissensio? Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo.
Nondum autem explanatum satis, erat, quid maxime natura vellet.Comprehensum, quod cognitum non habet? Haec dicuntur inconstantissime. Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Sin eam, quam Hieronymus, ne fecisset idem, ut voluptatem illam Aristippi in prima commendatione poneret. Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. Totum autem id externum est, et quod externum, id in casu est. Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt.
Cum autem negant ea quicquam ad beatam vitam pertinere, rursus naturam relinquunt.
Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio.Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Compensabatur, inquit, cum summis doloribus laetitia. Quis hoc dicit? Hoc enim identidem dicitis, non intellegere nos quam dicatis voluptatem. Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem. Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset.
Duo Reges: constructio interrete. Portenta haec esse dicit, neque ea ratione ullo modo posse vivi; Piso igitur hoc modo, vir optimus tuique, ut scis, amantissimus. Sit, inquam, tam facilis, quam vultis, comparatio voluptatis, quid de dolore dicemus? Sed ego in hoc resisto; Nunc haec primum fortasse audientis servire debemus. Ut aliquid scire se gaudeant? Omnia peccata paria dicitis. Quid me istud rogas? Utrum igitur percurri omnem Epicuri disciplinam placet an de una voluptate quaeri, de qua omne certamen est? Quod iam a me expectare noli. Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile.
Idemne, quod iucunde?
Nec vero hoc oratione solum, sed multo magis vita et factis et moribus comprobavit.
ALIO MODO.
Quae quo sunt excelsiores, eo dant clariora indicia naturae.
Ita credo.
Ex ea difficultate illae fallaciloquae, ut ait Accius, malitiae natae sunt.
Quid enim?
Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt.Prave, nequiter, turpiter cenabat; Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. Itaque fecimus. Et quidem, Cato, hanc totam copiam iam Lucullo nostro notam esse oportebit; Quod quidem iam fit etiam in Academia. At ego quem huic anteponam non audeo dicere;
Ad summam ea, quae Zeno aestimanda et sumenda et apta naturae esse dixit, eadem illi bona appellant, vitam autem beatam illi eam, quae constaret ex iis rebus, quas dixi, aut plurimis aut gravissimis.
At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides.
Laboro autem non sine causa;Hoc loco tenere se Triarius non potuit. Semper enim ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba.
An hoc usque quaque, aliter in vita? Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius. Non est igitur voluptas bonum.
Numquam facies.
Nescio quo modo praetervolavit oratio.
Quid Zeno?
Cur igitur, cum de re conveniat, non malumus usitate loqui?Sed ego in hoc resisto; Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur?
Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia.
Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras.
Cur igitur, cum de re conveniat, non malumus usitate loqui?
Nonne videmus quanta perturbatio rerum omnium consequatur, quanta confusio?
Ab hoc autem quaedam non melius quam veteres, quaedam omnino relicta.
Certe non potest.Immo alio genere; Dici enim nihil potest verius. Hanc se tuus Epicurus omnino ignorare dicit quam aut qualem esse velint qui honestate summum bonum metiantur. Quae quidem sapientes sequuntur duce natura tamquam videntes; Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Satisne vobis videor pro meo iure in vestris auribus commentatus? At, illa, ut vobis placet, partem quandam tuetur, reliquam deserit. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Quid censes in Latino fore? Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Poterat autem inpune; Nunc agendum est subtilius.
In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam?
Cur igitur easdem res, inquam, Peripateticis dicentibus verbum nullum est, quod non intellegatur?
Nam adhuc, meo fortasse vitio, quid ego quaeram non perspicis.
Quo igitur, inquit, modo?Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile.
Itaque his sapiens semper vacabit.
